Một giáo viên tiếng Anh tên Peter Greene với nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy tại một thị trấn nhỏ của Pennsylvania viết bài này nhân Ngày Quốc gia Viết hàng năm, do Hội đồng Giáo viên Anh ngữ Quốc gia tài trợ. Ông đã từng viết trên blog của ông rằng ông “quan ngại” về ngày đó, “nó nhắc nhở tôi quá nhiều về những giáo viên dạy một bài viết trong hai tuần của tháng tư và sau đó phớt lờ phần viết trong thời gian còn lại của năm”, nhưng năm nay ông đưa ra một danh sách các quy tắc mà ông tin rằng nó đúng và những quy tắc này hình thành nền tảng của việc hướng dẫn viết cũng như cách viết riêng của ông ấy.
Sau đây là các quy tắc viết lách của ông Peter Greene:
1. Không có thần đồng viết lách
Mozart bắt đầu chơi piano vào lúc 3 tuổi, và sáng tác bài hát đầu tiên năm 8 tuổi. Pascal đã viết một bài báo về toán khi ông lên 9. Piaget đã xuất bản một bài báo lúc ông 11 tuổi.
Nhưng lại không có bất kỳ thần đồng nào trong lĩnh vực viết lách. Không có bài thơ cổ điển hoặc tiểu thuyết vượt thời gian hay các bài luận quan trọng được viết bởi những đứa trẻ 6 tuổi. Và những điều này cho thấy tất cả các nhà văn đều khởi đầu chính xác ở cùng một điểm. Một số người được trang bị tốt hơn để trèo lên đỉnh núi Awesome nhanh hơn những người khác nhưng khi ông Peter Greene gặp một sinh viên không giỏi viết lách, ông phải giả sử rằng sinh viên này chưa thực sự giỏi lắm. Sinh viên sẽ nhận biết được nơi mà họ sẽ đi theo cách riêng của họ trong khoảng thời gian của riêng họ. Công việc của ông là giúp sinh viên trong cuộc hành trình của họ, nhưng nếu họ vẫn chưa đi được xa thì điều đó không có nghĩa là họ vẫn không thể đạt được tiến bộ to lớn.
2. Viết lách là một quá trình
Có quá nhiều người nghĩ rằng bản thân không thể trở thành nhà văn vì họ không giỏi trong việc nắm lấy những ý tưởng chợt lóe lên trong đầu mình.
Nhưng khi bạn gọi cho một người thợ mộc, họ sẽ không nói rằng “À, tôi muốn sửa cái tủ này của bạn, nhưng tôi không có cảm hứng ngay hôm nay”. Viết lách cũng giống như việc thợ mộc sẽ phải đóng khung, bố trí các tấm ván, sau đó làm lại và thay thế, bỏ ra nhiều thời gian để tạo ra một sản phẩm phù hợp. Tiếp tục làm và vứt nó đi.
3. Ý tưởng là nền tảng làm nên một bài viết
Vẫn còn có nhiều người cho rằng nền tảng cơ bản của viết lách là các câu. Đừng tin vào điều đó. Các nền tảng của việc viết lách là ý tưởng.
Tất cả các tác phẩm hay đều bắt đầu khi tác giả thấy họ có điều muốn nói, một ý tưởng hay khái niệm, cảm xúc hoặc hình ảnh mà họ muốn biểu lộ ra bằng ngôn từ.
Việc còn lại sau nguồn cảm hứng là diễn dạt những ý tưởng đó một cách mạch lạc, thông suốt. Như những người thợ làm thông đường ống, tác giả một bài viết cũng vận dụng những “khớp nối” - ngữ pháp, ‘bu lông’ - các quy tắc sử dụng nhằm đảm bảo những ý tưởng của mình được diễn đạt một cách mạch lạc giống như việc ngăn không để đường ống bị tắc nghẽn. Tác giả cũng đảm bảo rằng những quy ước về kỹ thuật sẽ không làm cản trở người đọc trong việc nắm bắt được nội dung mà tác giả muốn truyền tải.
4. Hình thức theo sau chức năng
Làm những gì bạn cần làm để truyền tải tốt nhất “cái gì đó” của bạn. Không có sự lựa chọn đúng và sai – chỉ có những lựa chọn khả thi và lựa chọn không khả thi, và giải pháp của bạn là luôn luôn đặt ra câu hỏi “Cách này có phù hợp chưa? Cách này có hỗ trợ cho ý tưởng của tôi không?”
5. Đừng quá sợ những lỗi sai
Một nhạc sĩ có thể chơi mọi nốt nhạc một cách chính xác như đã viết, và nhạc sĩ như vậy có thể chỉ là một người hoàn toàn tầm thường. Một đội thể thao có thể không phạm lỗi trong quá trình chơi mà vẫn bị đánh bại triệt để. Trong viết lách, tập trung vào tránh những lỗi sai là một trò chơi của kẻ ngốc. Nó không đủ tốt để không làm bất cứ điều gì sai – bạn phải làm điều gì đó đúng. Hãy tạo nên sự nổi bật, rõ nét. Đừng tập trung vào những gì bạn sẽ không làm. Hãy tập trung vào những gì bạn sẽ làm.
6.Hãy là chính mình
Một chuỗi các ý tưởng, những dàn ý hay, tự do viết để tạo ra ý tưởng mới, thảo luận, tự suy nghĩ. Tất cả những kỹ thuật trước khi viết này chỉ phù hợp với một ai đó (chứ không phù hợp cho những người còn lại). Bút hoặc máy đánh chữ hoặc màn hình máy tính, bạn cần phải biết cái gì có hiệu quả với bạn. Không có cách nào “chính xác” hoặc “không chính xác” để viết. Chỉ có những cách viết phù hợp với bạn và ngược lại.
Đây là điều bắt buộc. Bạn phải trung thực với chính bản thân mình về những cách viết nào phù hợp và cách nào không. Bạn phải có cái nhìn nghiêm túc, trung thực về sản phẩm của bạn và tự hỏi xem nó có thực sự đại diện cho tác phẩm tốt nhất của bạn hay chưa?
7.Bài kiểm tra không phải là một bài viết lách
Đừng bao giờ nhầm lẫn giữa một sản phẩm được yêu cầu cho các bài kiểm tra tiêu chuẩn với một bài viết thực sự.
Chúng ta đang sống trong thời đại hoàng kim của những hướng dẫn viết tệ hại, hầu hết tất cả chúng đều nhằm hướng đến những sản phẩm mang khuynh hướng của một bài viết tiêu chuẩn. Đó không phải là viết lách thực thụ, nó chỉ là một bài viết phải trải qua những thử thách gay go để hoàn thành nhưng lại bị giới hạn trong khuôn khổ và đôi khi không được tự do trong việc đưa ra quan điểm cá nhân. Đừng nhầm lẫn nó với bất cứ thứ gì khác.
8.Viết
Vâng, đọc về viết. Nói về viết. Đọc, đọc, đọc, đọc, đọc, đọc – và thực hiện những điều này như một nhà văn. Nhưng vào cuối ngày, chỉ có một cách để hoàn thiện giai đoạn thủ công này của bạn và đó là viết. Viết về bất cứ điều gì thoáng qua trong đầu của bạn. Khi những luồng ý tưởng dâng trào trong tâm trí bạn, hãy để chúng được giải phóng bằng cách viết ra. Viết. Viết trong giờ ăn trưa. Bỏ ra thêm một giờ nữa. Hãy thức dậy sớm hơn 1 giờ. Nhưng mục đích là để viết.
Lược Dịch: Tô Thị Ngọc Huyền – Khoa Ngoại Ngữ, Đại học Trà Vinh
Nguồn: Valerie Strauss, 24/10/2017
https://www.washingtonpost.com/news/answer-sheet/wp/2017/10/24/you-do-you-and-seven-other-writing-rules-from-an-english-teacher/?utm_term=.1c37c8017bff
